Μάνος Χατζηδάκις: Ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης

Ο Μάνος Χατζηδάκις έφυγε από κοντά μας για την γειτονιά των ονείρων, στις 15 Ιουνίου του 1994. Άφησε το στίγμα του στην Ελληνική μουσική και θεωρείται άν όχι ο μεγαλύτερος, ένας από τους μεγάλους Έλληνες μουσικοσυνθέτες. Σήμερα συμπληρώνονται 24 χρόνια από τον θάνατο του. Πολλοί πιστεύουν, ότι αν ζούσε η μουσική ιδιοφυΐα Μάνος Χατζιδάκις, η Ελλάδα σήμερα θα ήταν καλύτερη..

Παιδικά χρόνια και εφηβεία

Ο Μανώλης Χατζιδάκις γεννήθηκε στις 13 Οκτωβρίου του 1925 στην Ξάνθη, που όπως διευκρίνιζε ο ίδιος, στη διατηρητέα κι όχι την άλλη, τη φριχτή, που χτίστηκε μεταγενέστερα από τους εσωτερικούς της ενδοχώρας μετανάστες. Ήταν γιος του δικηγόρου Γεωργίου Χατζιδάκι και της Αλίκη Αρβανιτίδου, αλλά μεγάλωσε μόνο με την μητέρα του γιατί οι γονείς του είχαν χωρίσει.

Άρχισε μαθήματα πιάνου στα τέσσερα του χρόνια και παράλληλα διδασκόταν ακορντεόν και βιολί. Η επιθυμία των γονιών του ήταν να πάρει το πτυχίο του στη Φιλοσοφία, αλλά ήταν κάτι που δεν τελείωσε ποτέ. Δεν δίστασε να εργαστεί στα δύσκολα χρόνια της κατοχής σαν φορτοεκφορτωτής στο λιμάνι του Πειραιά, σαν παγοπώλης στου Φίξ, σαν υπάλληλος σε φωτογραφείο και σαν βοηθός νοσοκόμου στο 401 Στρατιωτικό Νοσοκομείο, ενώ παράλληλα συνέχιζε τις σπουδές του στη μουσική.

Γνωριμίες που τον επηρέασαν

Σημαντικό ρόλο στη ζωή του, έπαιξαν διανοούμενοι της εποχής και άνθρωποι της τέχνης που έκανε παρέα μαζί τους. Μεταξύ αυτών ήταν ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Τσαρούχης, ο Σικελιανός και ο Νίκος Γκάτσος που ήταν ο καλύτερος του φίλος μέχρι το τέλος της ζωής του.

Ο Κάρολος Κουν, ήταν ο άνθρωπος που τον έβαλε στα μουσικά πράγματα της χώρας το 1944 και η συνεργασία τους συνεχίστηκε για 15 χρόνια με τεράστια επιτυχία. Έντυσε με την μουσική του στο Θέατρο Τέχνης παραστάσεις όπως: Γυάλινος Κόσμος, Αντιγόνη, Ματωμένος Γάμος, Λεωφορείον ο Πόθος, Ο θάνατος του Εμποράκου και άλλες.

Ο Χατζηδάκις ήταν ο πρώτος που έκανε την μουσική επανάσταση στο πάντρεμα του ρεμπέτικου με την δική του μουσική, κάτι που προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Ο ίδιος, παρουσίασε στο αθηναϊκό κοινό το 1959 τον Μίκη Θεοδωράκη ενορχηστρώνοντας το έργο του Επιτάφιος με την Νάνα Μούσχουρη.

Κινηματογράφος

Πολλές κινηματογραφικές ταινίες, οφείλουν την επιτυχία τους στην μουσική του Μάνου Χατζηδάκι και μεταξύ των οποίων είναι Η κάλπικη λίρα, Στέλλα, ο Δράκος, America-America, Sweet Movie και βέβαια Τα παιδιά του Πειραιά που κέρδισε το βραβείο Όσκαρ το 1960 με το τραγούδι από την ταινία του Ζιλ Ντασέν Ποτέ την Κυριακή, το οποίο έχει συμπεριληφθεί στα δέκα εμπορικότερα τραγούδια του 20ού αιώνα.

Το Ποτέ την Κυριακή, ανέβηκε το 1966 στο Μπρόντγουέϊ της Αμερικής, με τον Ζιλ Ντασέν και την Μελίνα Μερκούρη διασκευασμένο, με τον τίτλο Illya Darling και έκανε τεράστια επιτυχία. Στις ΗΠΑ θα παραμείνει μέχρι και το 1972 και θα επηρεαστεί πολύ από την pop μουσική. Το άψογο αποτέλεσμα αυτής της μίξης φαίνεται στον κύκλο τραγουδιών Reflections με το συγκρότημα New York Rock and Roll Ensemble. Στην Αθήνα επέστρεψε το 1972, τον πιο σκοτεινό χρόνο της χούντας, ιδρύοντας το μουσικό καφεθέατρο Πολύτροπο, προσπαθώντας να ανοίξει νέους ορίζοντες στη μουσική, που είχε τελματώσει στην Ελλάδα.

Το Τρίτο Πρόγραμμα

Ο Μάνος Χατζηδάκις έγινε διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος του τότε κρατικού ραδιοσταθμού το 1975 και η εποχή εκείνη έχει χαρακτηριστεί σαν η Χρυσή εποχή του Τρίτου. Δημιούργησε την Ορχήστρα των Χρωμάτων την οποία διηύθυνε μέχρι το τέλος της ζωής του, μεταξύ 1989 1993 και παρουσίασε όπως χαρακτηριστικά έλεγε, πρωτότυπα προγράμματα που συνήθως δεν καλύπτονται από τις συμβατικές συμφωνικές ορχήστρες. Με μαέστρο τον Μάνο, η Ορχήστρα των Χρωμάτων έδωσε 20 συναυλίες, αλλά και δώδεκα ρεσιτάλ ελληνικού και διεθνούς ρεπερτορίου με Έλληνες και ξένους σολίστ.

Όλα αυτά τα χρόνια, ο μουσικοσυνθέτης δημιουργούσε και όλες οι μουσικές του έγιναν μεγάλες επιτυχίες. Τα τραγούδια του ακούγονται πάντα ευχάριστα από όλες τις ηλικίες και θεωρούνται Κλασσικά. Μεταξύ των μεγάλων επιτυχιών του είναι: Ο Κύκλος με την Κιμωλία, Παραμύθι χωρίς Όνομα, Πασχαλιές μέσα απ’ τη νεκρή γη, Δεκαπέντε Εσπερινοί, Μυθολογία, Καπετάν Μιχάλης, Τα Λειτουργικά, Αθανασία, Τα Παράλογα, Σκοτεινή Μητέρα, Τα Τραγούδια της Αμαρτίας και άλλα.

Όπως είχε κάποτε εκμυστηρευτεί σε συνέντευξη του, αγαπημένο του κομμάτι ήταν το Βαλς των Χαμένων Ονείρων. Είναι μία μουσική, που θυμίζει σε όλους μας κάτι που το ονειρευόμασταν από παιδιά και δεν έγινε, απραγματοποίητες αγάπες, χαμένα όνειρα, απογοήτευση για το τώρα και αναπόληση στην τρυφερή ηλικία που όλοι μπορούσαμε και κάναμε όνειρα, τότε..