Τι κρύβει η μαύρη σαρκοφάγος της Αλεξάνδρειας

Την προσοχή της διεθνούς αρχαιολογικής κοινότητας έχει προκαλέσει η πρόσφατη ανακάλυψη στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, μιας τεραστίων διαστάσεων σαρκοφάγου από γρανίτη.

Κι αυτό γιατί, όπως έχει γίνει γνωστό, πρόκειται για τη μεγαλύτερη του είδους που έχει βρεθεί στην περιοχή και μένει άθικτη για χιλιάδες χρόνια. Έχει μήκος τρία μέτρα και ύψος που φτάνει τα δύο μέτρα.

Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το γεγονός πως δίπλα της εντοπίστηκε και ένα αλαβάστρινο κεφάλι που εκτιμάται ότι απεικονίζει τον ιδιοκτήτη του τάφου. Η σαρκοφάγος ανακαλύφθηκε στη συνοικία Σίντι Γκάμπερ κατά τη διάρκεια εργασιών ανοικοδόμησης κτιρίου και έχει εξάψει το ενδιαφέρον των επιστημόνων διότι φαίνεται πως δεν την έχει αγγίξει ανθρώπινο χέρι. Παράλληλα, μπροστά σε ένα τέτοιο εύρημα, όπως είναι λογικό, άρχισαν να φουντώνουν εκ νέου τα σενάρια για τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, με πολλές διαδικτυακές αναφορές να κάνουν λόγο για πιθανό μέρος όπου ετάφη ο  Στρατηλάτης.

Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους της Αιγύπτου, η σαρκοφάγος χρονολογείται στην πρώιμη Πτολεμαϊκή περίοδο, αμέσως δηλαδή μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου το 323 π.Χ. Συγκεκριμένα από το  323 έως 30 π.Χ. και βρέθηκε σε βάθος περίπου 5 μέτρων κάτω από το έδαφος. Οι  ίδιοι μάλιστα έσπευσαν άμεσα να διαψεύσουν την παραφιλολογία που δημιουργήθηκε σχετικά με το εάν πρόκειται για τον τάφο του Στρατηλάτη.

Όσον αφορά την ύπαρξη της αλαβάστρινης κεφαλής, οι αρχαιολόγοι εκτιμούν πως ίσως αποτελεί ένδειξη ότι η ταφή ανήκε σε κάποιον σπουδαίο άνδρα της εποχής. Οι αιγυπτιολόγοι εκτιμούν πάντως πως ο τάφος ανήκε σε ευγενή και όχι σε βασιλιά.

Μάλιστα ο πρώην υπουργός Αρχαιοτήτων Ζάχι Χαούσα δήλωσε πως «πρέπει να ανήκει σε κάποιον σημαντικό, διότι είναι μια σαρκοφάγος από γρανίτη. Για να φέρει κάποιος γρανίτη από το Ασουάν (965 χλμ. νότια) σημαίνει ότι θα έπρεπε να ήταν πλούσιος».

Άλλοι υποστήριξαν πως ο τάφος είναι πολύ μικρός για έναν βασιλιά όπως ο Αλέξανδρος και πιο πιθανό είναι να βρίσκεται μέσα κάποιος Ρωμαίος ευγενής.

Η έρευνα ωστόσο του περιεχόμενου της σαρκοφάγου είναι εκείνη που θα δώσει περισσότερα στοιχεία για την ταυτότητα και τη θέση του νεκρού. Τώρα οι αρχαιολόγοι θα προχωρήσουν στο άνοιγμα της σαρκοφάγου.

Χρειάζεται, όμως, ιδιαίτερη προσοχή και οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι πρέπει να γίνει σχετική προετοιμασία ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο το περιεχόμενό της δεδομένου ότι ζυγίζει 30 τόνους. Μόνο το κάλυμμά της ζυγίζει 15 τόνους.

Τις επόμενες ημέρες μια ομάδα μηχανικών θα επισκεφθεί τον χώρο και θα μεριμνήσει ώστε να διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την μετακίνηση του καλύμματος με ασφάλεια, ενώ οι συντηρητές θα βρίσκονται σε επιφυλακή ώστε να διασφαλίσουν το περιεχόμενο που θα έρθει σε επαφή πρώτη φορά με τον αέρα ύστερα από χιλιετίες.

Το καπάκι πάντως ήταν σφραγισμένο με κονίαμα, και οι ειδικοί πιστεύουν ότι το φέρετρο δεν έχει ανοιχτεί εδώ και 2.000 χρόνια. Αυτό έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον διότι  είναι ασυνήθιστο αφού είναι γνωστό πως τυμβωρύχοι έχουν λεηλατήσει πολλούς τάφους και ταφικούς θαλάμους της περιοχής στο πέρασμα των αιώνων.

«Φυσικά και είναι σημαντική η ανακάλυψη. Είναι κάτι πολύ ενδιαφέρον. Όμως επειδή βρέθηκε σε βάθος 5 μέτρων δεν πρόκειται για ταφή Πτολεμαϊκής εποχής. Το πτολεμαϊκό στρώμα είναι πολύ βαθύτερο των 5 μέτρων. Είναι προφανώς μια ταφή που έγινε τη ρωμαϊκή εποχή και στην οποία μπορεί να έχει γίνει χρήση της σαρκοφάγου, αν και είναι προγενέστερη», αναφέρει στο zougla.gr η διακεκριμένη αρχαιολόγος,η οποία δραστηριοποιείται στην Αλεξάνδρεια, Καλλιόπη Λιμναίου Παπακώστα.

Η κα Παπακώστα προσθέτει: «Το γεγονός ότι έχει βρεθεί στο Σιντι Γκάμπερ, σημαίνει ότι η ταφή αυτή όταν έγινε ήταν πολύ μακριά από τα τείχη της αρχαίας Αλεξάνδρειας. Δηλαδή είναι εκτός τειχών, εκτός της πόλης. Αυτό σημαίνει ότι είναι μια ταφή κοινού θνητού. Όταν λέω απλός θνητός εννοώ ότι ο τάφος δεν είναι βασιλικός σίγουρα. Τώρα το απλός θνητός μπορεί να είναι ένας αξιωματούχος ή ένας διακεκριμένος κάτοικος, αλλά σίγουρα δεν είναι βασιλικός τάφος. Δεν υπάρχει φυσικά καμία ένδειξη και καμία περίπτωση να είναι ο τάφος του Αλέξανδρου. Είναι απλά μια σαρκοφάγος».

Από την πλευρά του, ο Χάρης Τζάλας, πρόεδρος του Ινστιτούτου Προστασίας Ναυτικής Παράδοσης, συγγραφέας, μελετητής της τοπογραφίας της Αλεξάνδρειας και υπεύθυνος των ενάλιων ερευνών της ελληνικής αποστολής,μιλώντας στο zougla.gr είναι επιφυλακτικός.

«Το περίεργο αυτής της σαρκοφάγου είναι ότι δεν έχει διάκοσμο, είναι σκέτη. Είναι προφανώς από μαύρο γρανίτη ή μπαζάλι και είναι αδιακόσμητη. Στην περιοχή που βρέθηκε βέβαια δεν υπάρχει νεκρόπολη Πτολεμαϊκή. Πρέπει να περιμένουμε να ανοιχτεί να δούμε αν υπάρχουν κτερίσματα. Στη σαρκοφάγο δεν υπάρχει σώμα. Η σαρκοφάγος τρώει το σώμα. Το πολύ να βρεθεί, αν βρεθεί κάποιο νόμισμα. Μην μπερδεύεστε με τα φαραωνικά ευρήματα που έχουνε πλούτο. Σαφώς είναι ένας τάφος σημαντικού ανθρώπου, διότι τους φτωχούς τους έθαβαν στο χώμα», τονίζει και προσθέτει:

«Το περίεργο είναι η απλότητα και η έλλειψη διακόσμησης. Ταλαιπωρηθήκαμε πολύ με τα fake new για τον τάφο του μεγάλου Αλεξάνδρου. Η χρονολόγηση της σαρκοφάγου κατά την άποψή μου είναι τελείως αυθαίρετη.Παρατηρώ και κάποια νεκρόπολη. Έχουν εναποθέσει τη σαρκοφάγο. Θέλει χρόνο να ανοιχθεί. Στην περιοχή έχουμε ταφές ρωμαϊκές, εβραϊκές αλλά και χριστιανικές. Όλη η περιοχή εκεί είναι ένα απέραντο νεκροταφείο.Το περίεργο είναι η πέτρα. Δεν είναι συνηθισμένος ο γρανίτης για σαρκοφάγο. Σημειώστε επίσης ότι τους πρώτους χριστιανούς επισκόπους τους θάβανε μέσα σε παλιές άδειες σαρκοφάγους. Επίσης έχουμε και μοντέρνες ταφές σε σαρκοφάγους.»

πηγή: